नेपालमा पछिल्ला दिनहरूमा सार्वजनिक पदमा रहेका व्यक्तिदेखि कला क्षेत्रमा संलग्न व्यक्तिहरूसम्मले आत्महत्या र आत्मदाह जस्ता गम्भीर कदम चालेका घटनाहरूले समाजलाई झस्काएको छ।  उल्लेख  घटनाहरू (कालीगण्डकी गाउँपालिका वडा सचिवले आफ्नै घरमा आत्महत्या गरेको र गायिकाले स्टुडियोभित्र आत्मदाहको प्रयास गरेको) ले यो विषय कति संवेदनशील बनिसकेको छ भन्ने देखाउँछ।
यो कुनै आकस्मिक घटना मात्र नभएर हाम्रो समाजमा गहिरिँदै गएका केही समसामयिक समस्याहरूको प्रतिबिम्ब हो, जसलाई निम्न बुँदाहरूमा विश्लेषण गर्न सकिन्छ:
 * मानसिक स्वास्थ्य समस्या र चेतनाको कमी:
   * नेपाल प्रहरीको तथ्याङ्कले आत्महत्याको प्रमुख कारणहरूमध्ये मानसिक तनावलाई एक मानेको छ। मानसिक स्वास्थ्यका विषयमा खुल्ला रूपमा कुरा गर्ने र सहयोग लिने संस्कृति अझै पनि विकसित हुन सकेको छैन।
   * पद वा प्रतिष्ठामा रहेका व्यक्तिले समेत यस्तो कदम चाल्नुले उनीहरूले भोगेको आन्तरिक दबाब, एक्लोपन वा निराशा व्यवस्थापन गर्न नसकेको सङ्केत गर्छ।
 * बढ्दो आर्थिक र पेसागत दबाब:
   * व्यवसायीहरूमा बैंकको ऋण र चर्को ब्याजदर थेग्न नसकेर आत्महत्या गरेको घटनाहरू बाहिरिएका छन्। वडा सचिवजस्तो जिम्मेवार पदमा रहेका व्यक्तिले पनि जागिर वा अन्य कुनै आर्थिक वा पेसागत तनाव झेल्नुपरेको हुनसक्छ।
   * कलाकारिता जस्तो अस्थिर पेसामा आर्थिक असुरक्षा, कामको प्रतिस्पर्धा वा व्यक्तिगत सम्बन्धको दबाबले गर्दा गायिकाले आत्मदाहको प्रयास गरेको हुनसक्छ।
 * सामाजिक र पारिवारिक विखण्डन:
   * पारिवारिक विचलन, घरेलु हिंसा र प्रेममा असफलता जस्ता सामाजिक कारणहरूले पनि व्यक्तिलाई चरम निराशामा धकेल्छ। समाजमा घृणा गर्ने र वास्ता नगर्ने प्रवृत्तिका कारण समस्यामा परेका व्यक्तिहरू अझ एक्लो महसुस गर्छन्।
 * समस्या समाधानको गलत बाटो:
   * आत्महत्या र आत्मदाह दुवै निराशाको अन्तिम रूप हुन्। राज्य वा समाजबाट उचित न्याय र सहयोग नपाएको महसुस गर्दा, केही व्यक्तिहरूले आफ्नो समस्यालाई सार्वजनिक रूपमा देखाउन र विरोध गर्न आत्मदाहको बाटो रोजेका उदाहरण पनि छन्।
💡 निष्कर्ष र अबको बाटो
यी घटनाहरूले नेपालमा आत्महत्या रोकथामलाई राष्ट्रिय प्राथमिकता बनाउनुपर्ने आवश्यकता औंल्याएका छन्। तत्काल गर्नुपर्ने केही पहलहरू:
 * मानसिक स्वास्थ्य सेवाको पहुँच विस्तार: टोल-टोलमा मानसिक स्वास्थ्यसम्बन्धी परामर्श सेवा र हेल्पलाइनहरूको प्रभावकारी कार्यान्वयन।
 * सार्वजनिक बहस र सचेतना: मिडिया, विद्यालय र कार्यस्थलहरूमा मानसिक स्वास्थ्य र आत्महत्या रोकथामबारे खुल्ला छलफललाई बढावा दिने।
 * सामाजिक सुरक्षा: आर्थिक मन्दी, ऋण र बेरोजगारीका कारण सिर्जना हुने दबाबलाई कम गर्न सरकारले ठोस आर्थिक सहायता र सामाजिक सुरक्षाका कार्यक्रम ल्याउनुपर्ने।
यी सबै घटनाहरूले नेपाली समाजमा गम्भीर मनोवैज्ञानिक र सामाजिक संकट बढेको देखाउँछ, जसलाई सम्बोधन गर्न सरकार, समाज, परिवार र व्यक्ति स्वयम् सबैको सामूहिक प्रयास आवश्यक छ।