स्याङ्जाको वालिङ् १४ मा अवस्थित श्री हिमशिखर आधारभूत विद्यालय पेखुठानाले सुरु गरेको 'एक विद्यालय एक करेसाबारी' कार्यक्रमले सबैको ध्यान तानेको छ। यस कार्यक्रम अन्तर्गत विद्यालयको करेसाबारीमा उत्पादन गरिएको डल्ले खुर्सानी, साग, टमाटरजस्ता तरकारीजन्य उत्पादनले विद्यालयलाई आत्मनिर्भर बनाउनुका साथै विद्यार्थीहरूलाई कृषि शिक्षासँग जोड्ने काम गरेको छ।

यो विद्यालयले गरेको प्रयास एउटा सानो कदमजस्तो देखिए पनि यसको दूरगामी महत्त्व छ। यदि हरेक विद्यालय, घर र समुदायले न्यूनतम आफ्ना लागि चाहिने तरकारी आफैँ उत्पादन गर्न सके भने अर्बौं रुपैयाँ विदेशिने पैसा स्वदेशमै राख्न सकिन्छ। यसले देशको अर्थतन्त्रलाई टेवा पुर्याउनुका साथै खाद्यान्नमाथिको परनिर्भरता पनि कम गर्न मद्दत गर्छ।
श्री हिमशिखर आधारभूत विद्यालयले अङ्गालेको यो कदम अरू विद्यालयका लागि पनि प्रेरणाको स्रोत बन्न सक्छ। यसले विद्यार्थीहरूलाई पढाइसँगसँगै व्यावहारिक ज्ञान पनि दिन्छ। माटोमा खेल्दै, बिरुवा हुर्काउँदै गर्दा उनीहरूले प्रकृति र जीवनको महत्त्व बुझ्ने मौका पाउँछन्।

यो सराहनीय प्रयासका लागि विद्यालय परिवार, शिक्षक, विद्यार्थी र यस अभियानमा जोडिएका सबै जना प्रशंसाका पात्र छन्। यस प्रकारका रचनात्मक र आत्मनिर्भरतामुखी कार्यक्रमहरूलाई राज्यले पनि प्रोत्साहन गर्नु जरुरी छ।
यो पहलले विद्यार्थीमा कस्तो प्रभाव पारेको छ?
विद्यालयले यो कार्यक्रमलाई शिक्षासँग जोडेर विद्यार्थीलाई व्यावहारिक ज्ञान प्रदान गरेको छ। करेसाबारीमा काम गर्दा उनीहरूले कृषि प्रक्रियाका बारेमा नजिकबाट बुझ्ने मौका पाएका छन्। कुन मौसममा कुन तरकारी लगाउने, बिरुवाको हेरचाह कसरी गर्ने, रोग-कीराबाट कसरी जोगाउने जस्ता कुराहरू उनीहरूले कक्षाकोठाभित्र मात्र नभई वास्तविक रूपमा सिकेका छन्।
यो कार्यक्रमले विद्यार्थीमा सामूहिक भावना र जिम्मेवारी बोध पनि बढाएको छ। करेसाबारीको हेरचाहमा उनीहरू सबै मिलेर काम गर्छन्, जसले गर्दा सहकार्य र एकअर्कालाई सहयोग गर्ने बानीको विकास भएको छ। आफ्नै हातले लगाएको तरकारी फलेको देख्दा उनीहरूमा आत्मसन्तुष्टि र खुसी मिल्ने गरेको छ।
विद्यालयको यो प्रयासले विद्यार्थीलाई भविष्यमा कृषि पेशामा लाग्न पनि प्रेरित गर्न सक्छ। यदि उनीहरूले सानैदेखि कृषिको महत्त्व बुझे भने भोलि गएर आधुनिक कृषि प्रणाली अपनाएर देशको कृषि क्षेत्रलाई अगाडि बढाउन सक्नेछन्।
कार्यक्रमको दीर्घकालीन योजना
विद्यालयले यो कार्यक्रमलाई निरन्तरता दिने र यसको दायरा बढाउने योजना बनाएको छ। आगामी दिनमा करेसाबारीमा विभिन्न प्रकारका फलफूल र जडीबुटी पनि लगाउने सोच विद्यालयको छ। यसले विद्यार्थीलाई कृषिमा थप विविधताका बारेमा जानकारी दिनेछ।
यो कार्यक्रमबाट उत्पादित तरकारी विद्यालयको दिवा खाजामा प्रयोग गर्ने र बाँकी रहेको तरकारी बेचेर विद्यालयको आर्थिक स्रोत जुटाउने योजना पनि विद्यालयको छ। यसबाट विद्यालय आर्थिक रूपमा आत्मनिर्भर बन्नुका साथै विद्यार्थीले व्यापारिक ज्ञान पनि पाउनेछन्।

अन्तमा, श्री हिमशिखर आधारभूत विद्यालयले गरेको यो प्रयास 'काम गरेर खाने' र 'आफ्नै हातले उत्पादन गर्ने' भन्ने महत्त्वपूर्ण सन्देश दिएको छ। यो पहल अरू विद्यालय र समुदायका लागि पनि एक उत्कृष्ट उदाहरण हो।